Do upadku Związku Sowieckiego przyczyniłą się  głównie katatstrofa w czarnobylskiej EJ, a nie ekspedycha afgańska.. Gospodarka Sowietów nie dała rady  skompensować finansowych skutków ww. zdarzeń.

Gdy Gorbaczow ujrzał raporty, ile reaktorów w Sowietach pracuje w oparciu o technologię reaktora w Czarnobylu, zrozumiał, że nastepna  wykończy ich bez potrzeby konfliktu zbrojnego z Zachodem. Musiał pójśc  na detente na warunkach przedstawionych przez prez. USA R. Reagana.

Gdyby nie wybuch w Czarnobylu i konieczność reokonstrukcji wszuystkich pozostałych bloków pracujących w oparciu o reaktory grafitowe z wodnym chłodzeniem, to  koszty wojny w Afganistanie byłyby  do udźwignięcia jeszcze przez parę lat.

Pamiętam jak pisali o tej wojnie w gazetach, nawet kolorowych...na bieżąco

Mnie zastanawia ostatnio jedno - popkultura ostatnio szturmuje widzów serialami i filmami dokumentalnymi o Czarnobylu, jakby ktoś koniecznie chciał wprasować ludowi jakąś określona narrację na ten temat. W świetle tego co piszesz, to można by się zastanawiać, czy im przypadkiem ktoś nie "pomógł" z tą elektrownią. No bo nagle się okazuje że jacyś szaleni ludzie rozkręcili ten reaktor i wszystko się rozleciało. Przecież to wszystko to było wojsko, służby. Czy w ogóle ktoś się zajmuje takim wątkiem, czy raczej nie rozpatruje się innych teorii niż ta oficjalna?>

Bzdury. Od początkutego typu reaktory były budowane do produkcji plutonu. Dlatego nie miał kopuły ochronnej tylko zwykły budynek.

Aby łatwo wyciągać i ładować pręty potrzebny jest dźwig nad reaktorem i sufit na dużej wysokości. Dlatego nie było kopuły bo by była zbyt duża.

A dlaczego trzeba te pręty ciągle wymieniać przy produkcji Plutonu to już sobie wyguglaj.

Produkcja plutonu nie ma tu nic do rzeczy. Pluton się produkuje w każdym reaktorze na uran. Przyczyną katastrofy była sama idea reaktora RBMK który ma kłopoty ze stabilnością bo jest chłodzony bezpośrednio wodą i jak ta zamienia się w parę przy wzroscie temperatury to jego reaktywność (moc cieplna) rośnie co powoduje znowu więcej pary i znowu zwiększenie mocy - czyli ma "dodatnie sprzężenie zwrotne" To plus zabawa ruskich w nagłe zwiększanie i zmniejszanie mocy właśnie spowodowało takie "wzbudzenie" i wybuch z powodu wzrostu ciśnienia pary wodnej.

Produkcja plutonu odbywała się tam zawsze i w sposób ciągły. Pręty trzeba wymieniać czesto bo Pu 239 potrzebny do głowic dalej wychwytujacy neutrony zamienia się w nieprzydatny do głowic izotop plutonu Pu 241.

Do Swietłanki to jakoś nie mam serca. W 1988 r. do Kabulu przyjechała jako korespondent wojenny sowieckich mediów czyli zapewne TASS. Normalnie markietanka Krasnoj Armii. Co nie powinno dziwić, bo jej rodzina po 1945 r. pojawiła się w Stanisławowie jako sowieccy okupanci.  A teraz dorabiają jej na siłę ukraińsko-białoruskie pochodzenie. A to sowiecka kobieta jest. I jak to kobieta sowiecka - nienawidzi Polski i Polaków z całego serca. PS. W tym roku robili jej jakieś spotkania autorskie w Teatrze Powszechnym w Warszawie. TYM Teatrze Powszechnym, gdzie poniewierane były polskie i katolickie  swiętości. 

Swietłanka do roku 1989 r. głęboko iedziała w sowieckiej propagandzie. I to było rodzinne, bo jej tatko przed II WW studiował wZSRR  - dziennikarstwo. To było naprawdę tylko dla dobrych wybranych "człowieków sowieckich".

Poniżej: Svetlana Alexievich w Afganistanie w 1988 r. (The Guardian)

Photograph: Archive of Svetlana Alexievich

https://www.theguardian.com/books/booksblog/2015/oct/08/everything-you-need-to-know-about-svetlana-alexievich-winner-of-the-nobel-prize-in-literature

Jak jeszcze bywałem w Stanisławowie u rodziny -okres wijny afgańskiej-to pamiętam opowieści o przywożonych cynkowych trumnach,których nie można było otworzyć.

Dzięki - zwłaszcza za tę część historyczną. Dobrze się to czytało.

w toku wojny a Afganistanie zycie straciło pieciu gennerałow Armii Czerwonej.

Nie jest eksploatowany wątek wojny w wojnie, czyli prywatnej inicjatywy wojennej poszczególnych dowódców, którzy wysyłali specnaz do górskich kiszłaków w celu przejęcia maku opiumowego. Po przejęciu mak był szmuglowany m.in. na zachód Europy, a kasa zasilała konta dowódców.To był także jeden z istotnych elementów bezsensownego z punktu militarnego, przedłużania tej operacji wojskowej.

Gdy imperium prowadzi wojny demoralizują się jej dowódcy [w tym wypadku jest to  imperium wydrążone  czynnik sterowniczy jest poza nim]. Zachodzą dwa zjawisk selekcji – w boju rodzą się dowódcy polowi  oraz kanalie.

Znów analogia do wojny z 1905, były przeznaczone kwoty na zakup furażu i co się działo kozacy go dostarczali a carscy oficerowie przedkładali kwatermistrzostwu  pokwitowania na wydatki aprowizacyjne [np. kwity z pralni wystawiane w chińskich hieroglifach].

Identyczny element występował w czasie wojny czeczeńskiej – korupcja kadry oficerskiej zapewniła lepsze uzbrojenie rosyjskie czeczeńskim oddziałom.  

Rozkład kadry oficerskie imperium  rosyjskiego [kolejnych mutacji] – jest stałym elementem wojny informacyjnej przed uderzeniem  kinetycznym lub finansowym w imperium.  

Gdy poziom rozkładu jest niewystarczający zachodzi likwidacja fizyczna  i mamy przykłady Stołypin, Korniłow czy już współcześnie Lebied oraz komendanci polowi  z Donbasu i liczni  generałowie którzy zeszli ze świata w czasie prezydentury Putina.  Zupełnie innym elementem jest usuwanie nieudolnych kadr jako przykład siły władzy i na postrach innym – to praktykował Iwan Groźny i Stalin.  

Wracając  do jedwabnego szlaku i transportu opium – była drożna południowa odnoga przez Pakistan, Iran  i Turcje [tam też generalicja partycypuje w udziałach]  po Bałkany a wojna w Afganistanie udrożniła [zwiększyła przepustowość]  kanał przez Azje Środkową i Ruś.

Wojna w Afganistanie trwała tak długo przez Sojuz aż osiągnięto zakładany  poziom rozkładu armi i społeczeństwa, mimo militarnej  wygranej.  Amerykańscy ludzie ze służb  całkiem poważnie rozważają że agentura sowiecka zainstalowana w czasie wojny do dziś jest sprawna   i na tym polu wojna też była wygrana.

O liczny zgodna generalicji Rosyjskiej piszą:

W 2014 pisze w Nowym Państwa ZBRODNIA - LOGIKA PUTINA Aleksander Ścios

.. 28 kwietnia 2002 r. w katastrofie śmigłowca Mi-8 zginął generał Aleksander Lebiedź. Od 1995 roku uczestniczył aktywnie w życiu politycznym Rosji. Stanął na czele ruchu Honor i Ojczyzna, a w wyborach 1996 roku był kandydatem na prezydenta Federacji. Podczas I wojny czeczeńskiej Lebiedź został sekretarzem Rady Bezpieczeństwa Rosji i w sierpniu 1996 r. razem z czeczeńskim przywódcą Asłanem Maschadowem podpisał porozumienia w Chasawjurcie. Razem z Lebiedziem zginęło wówczas siedmiu innych dowódców armii. ,,

Temat opisuje też opcja ukraińska po polsku z ikonografiką osób i dat w artykule z 2016.

W artykule 2016 Marsz pogrzebowy rosyjskich generałów

...Generał-lejtnant Lebied zginął 28 kwietnia 2002 r. w wypadku helikoptera MI-8 w Kraju Krasnojarskim. Generała Lebieda razem z generałem Rochlinem często nazywano najpewniejszymi kandydatami do dowodzenia wojskowym zamachem stanu w Rosji….

https://informnapalm.org/pl/marsz-pogrzebowy-rosyjskich-generalow-statystyka-i-infografika/

Gdyby to chodził tylko o narkobizens, to nisko oceniali byśmy poziom intelektualny czołówki generalicji rosyjskiej, problemem generała była liczba wrogów wynikła min. z efektywność pracy jak wojskowego i polityka.

Opium w Afganistanie pojawiło się w pakiecie ze Stingerami, bo Mudżahedini musieli za broń płacić i to drogo. Dostali więc propozycję finansowania. Wcześniej takie uprawy praktycznie nie istniały w tym rejonie, a opium dostarczał Złoty Trójkąt. Rosyjska armia też miała w tym biznesie jakiś udział, ale tylko przy okazji. Później nastali Talibowie, którzy zlikwidowali uprawy niemal całkowicie, ale niestety Imperium się na to nie zgadzało. Obecnie okupowany Afganistam rok w rok bije rekordy w produkcji opium.

Ciekawe rzeczy piszą w łżepedii:

"Siłownie oparte na RBMK nie spełniały norm bezpieczeństwa obowiązujących w państwach zachodnich, dlatego budowano je wyłącznie na terenie byłego Związku Radzieckiego. Faktem jest jednak również to, że Związek Radziecki nie byłby zainteresowany żadnymi propozycjami transferu technologii, ze względu na możliwość łatwego wytwarzania plutonu, choć on sam nigdy nie wykorzystywał reaktorów do tego celu."

https://pl.wikipedia.org/wiki/RBMK

Dobre sobie...

Komentarze (moje)   odnoszą sie do lat interwencji sowieckiej w Afganistanie.

Przebieg zdarzeń po 1989 r. kjest  odrębną historią i  na ten temat nie wypowiadałem się.

Nie twierdziłem także, że rosyjski korpus ekspedycyjny siedział w Afgan po to by  uprawiać tam  mak opiumowy.

Ale komanda  specnazu miały również za cel zabranie z kiszłakow zbiorów maku (o ile je znaleziono, ale przecież specnaz miał specjalistów od efektywnego wydobywania potrzebnych informacji).

Część dowódców sowieckich ( i nie tylko sowieckich) zrobiła z tego interes, dlatego napisałem, że nie byli zainteresowani w skróceniu tej wojny. Wojna ta w ostatnich trzech latach stała się dobrym  pretestem do dorabiania się.

I jeszcze jedno, talibowie nigdy nie kontrolowali całego terytorium Afganistanu.
 

Toteż piszę, opium w Afghanistanie zainstalowali Amerykanie, a Sowieci z nim walczyli, bo było to źródło finansowania Mudżahedinów. Wiadomo, że jak są takie biznesy, to wielu się chce obłowić, a armia jest pierwsza do tego, ale trudno posądzać Sowietów o chęć przedłużania konfliktu ze względu na opium. Późniejsze wydarzenia pokazują, że im więcej Amerykanów, tym więcej opium, obecnie Afganistan ma największy odsetek uzależnionych od heroiny na świecie i produkuje ponad 90% tego gówna.

Raczej nie maku tylko opium z maku.

Polska Wiki to klasa sama dla siebie. Nawet sensownie przetłumaczyć im się nie chce z innych języków.

Ja korzystam głównie z rosyjskiej i angielskiej, przy  czym odnoszę  wrażenie, że "sprofilowanie"  angielskiej w kierunku poprawnosciowym  jest dostrzegalnie większe niż rosyjskiej. No, ale to także rzecz gustu i pewnego subiektywnego nastawienia. A ja jestem nastawiony  bardziej krytycznie do anglosaskiej (kalwińskiej) wersji historii.

Pełna zgoda. W kilkuzdaniowych komentarzach nie sposób  napisać o wszystkich aspektach.